Klimaat van België

De eerste vakantiemaand is in het binnenland gemiddeld de warmste maand van het jaar.

Temperatuur

In het land variëren de normale maandelijkse waarden van de maximumtemperatuur tussen 20°C en 24°C en die van de minimumtemperatuur tussen 10 °C en 14°C. In Ukkel variëren de normale waarden van de gemiddelde dagtemperatuur tussen 17,5°C en 20°C.

De warmste julimaand in Brussel-Ukkel was die van 2006 met een gemiddelde temperatuur van 23,0°C. Daartegenover werd het hier in juli 1841 gemiddeld niet warmer dan 13,4°C. 6 juli 1952 was hier de warmste julidag met een maximumtemperatuur van 37,1°C en de laagste minimumtemperatuur van deze maand (4,4°C) werd al 3 keer bereikt: op 1 juli 1906, 3 juli 1921 en 1 juli 1984.

Soms kan het in het land zeer warm worden met maxima boven 35°C: de maximumtemperatuur steeg tot 38,8°C op 2 juli 2015 in Luik-Monsin (Luik) en op 27 juli 2018 in Hechtel-Eksel. Het is daarmee de hoogste temperatuur die er ooit in het officiële meetnet in ons land werd geregistreerd. Andere hoge temperaturen: op 23 juli 1911 werd er een maximum van 38,2°C geregistreerd aan de afdamming van de Gileppe (Jalhay), op 6 juli 1957 steeg de temperatuur tot 38,4°C in Ronquières (‘s-Gravenbrakel), op 3 juli 1976 steeg het maximum tot 35,5°C in Virton en op 19 juli 2006 steeg de temperatuur tot 38,2°C in Begijnendijk. Op 13 juli 1923 bereikte het maximum met 34,9°C net niet de 35°C in Oostende terwijl in Leopoldsburg de temperatuur die dag tot 38,7°C steeg.

Maar ook zeer lage maxima kunnen voorkomen: op 12 juli 1930 bedroeg het maximum in Ukkel slechts 12,7°C en op 7 juli 1903 steeg het maximum hier niet boven 12,6°C; waarden die men hier ook soms in de winter registreert! Meer dan een maand lang, tussen 16 juni en 22 juli 1980, bleef de temperatuur in Ukkel onder 25°C.

Op 17 juli 1971 daalde het minimum tot 1,6°C in Rochefort, op 13 juli 2017 daalde het minimum tot 0,8°C in Elsenborn (Bütgenbach) en op 1 juli 1984 registreerden we in Rochefort met –1,2°C nog een negatieve minimumtemperatuur!

Tijdens onweders kan de temperatuur zeer snel dalen. Zo was het om 17u op 14 juli 2010 nog 31,0°C in Diepenbeek terwijl het er een uur later nog maar 18,8°C was.

Neerslag

De normale maandelijkse neerslagtotalen variëren tussen 60 mm aan de kust tot 120 mm op de hoogste toppen van de Ardennen. In Ukkel valt er gemiddeld 73,5 mm. In Brussel-Ukkel is de natste julimaand die van 1942 toen er in totaal 196,5 mm neerslag viel. De droogste maand is hier nog steeds die van 1885 met slechts 2,9 mm.

Onweerachtige buien kunnen aanleiding geven tot bijzonder hoge neerslagintensiteiten: zo registreerden we op 6 juli 1985 een hoeveelheid van 51,2 mm in een kwartier in Sint-Pieters-Voeren (Voeren) en ongeveer 120 mm in 4 uur in Neu-Hattlich (Eupen). Op 1 juli 1957 valt er een dagtotaal van 138,0 mm neerslag in Rochefort. Recenter viel er tussen 19u op 3 juli 2005 en 19u op 4 juli 2005 137,3 mm neerslag in Wingene.

Tussen 21 juni en 20 juli 1980 registreerden we in Ukkel de grootste hoeveelheid neerslag in 30 dagen. Het totaal bedroeg er 241,3 mm, terwijl de totale hoeveelheid in Neu-Hattlich (Eupen) over die periode zelfs 343,3 mm bedroeg.

In deze tijd van het jaar kunnen droge perioden, samen met grote warmte, nefast zijn voor de vegetatie. Dit was bijvoorbeeld het geval tussen 8 juli en 14 augustus 1990: in 38 dagen viel er toen slechts 1,9 mm neerslag in Ukkel.

Andere variabelen en fenomenen

Samen met mei, juni en augustus is juli ook een van de meest onweerachtige maanden. Gemiddeld komen er in het land 13,2 dagen met onweer voor. Tijdens die onweders kan er lokaal hagel vallen. Op 3 juli 1952 vond men op een aantal plaatsen in ons land hagelstenen met een diameter van 8 cm.

Gemiddeld genomen is juli de zonnigste maand van het jaar: 200,7 uur in Ukkel. In juli 2006 scheen de zon gedurende een recordtijd van 314,1 uur en juli 2000 was hier de somberste maand juli met slechts 92,1 uur.

Tijdens de onweders kunnen de rukwinden plaatselijk bijzonder fel zijn. Op 18 juli 1964 werd in Ukkel een windstoot waargenomen met een snelheid van 133 km/u terwijl er op 6 juli 1957 tijdens een onweer een rukwind werd gemeten van 152 km/u in Oostende. Recenter werd er in Elsenborn (Bütgenbach) een windstoot van 137 km/u geregistreerd tijdens een onweer op 14 juli 2010. Tijdens zulke onweders kunnen er ook valwinden of windhozen voorkomen.