Klimaat van België

Februari is als laatste maand van de meteorologische winter een overgangsmaand tussen de winter en de lente.

Temperatuur

In België liggen de normale waarden van de maximumtemperatuur voor deze maand tussen 2°C en 7°C. Voor de minimumtemperatuur liggen deze tussen –3.5°C en 1°C. In Ukkel liggen de normale waarden van de gemiddelde dagtemperatuur tussen 2,5°C en 5°C.

Februari kan al heel zacht zijn: in Brussel-Ukkel werd de hoogste gemiddelde maandtemperatuur van 7,9°C bereikt in 1990. Andere jaren kan het echter nog zeer koud zijn. Zo bedroeg de laagste gemiddelde maandtemperatuur in Brussel-Ukkel in 1956 slechts –6,1°C en lag de gemiddelde waarde van de minimumtemperaturen lager dan –10°C, namelijk –10,3°C! Ook de absolute extremen kunnen erg variëren: in Ukkel werd met 20,2°C het hoogste maximum geregistreerd op 26 februari 2019, de eerste keer dat er hier een lentedag voorkwam tijdens deze maand, terwijl hier op 14 februari 1929 de laagste minimumtemperatuur van –17,7°C werd gemeten.

In ons land steeg de maximumtemperatuur in Elsenborn (Bütgenbach) op 24 februari 1990 tot 17,0°C en op 27 februari 2019 liep de maximumtemperatuur in Angleur (Luik) op tot 22,4°C.

Daartegenover bedroeg de minimumtemperatuur in Oostende op 14 februari 1929 –19,0°C, in Leopoldsburg, op dezelfde dag, –22,9°C en op 1 februari 1956 zelfs –25,2°C op de Baraque Michel (Jalhay). Recenter werd er op 7 februari 2012 een temperatuur van –21,8°C gemeten in Neidingen (Sankt Vith).

Gemiddeld komen er deze maand 10,6 vorstdagen voor in Ukkel.

We willen toch even de aandacht vestigen op de winter van 1942: dit was een van de strengste van de twintigste eeuw met in Ukkel 37 opeenvolgende vorstdagen, namelijk van 26 januari tot en met 3 maart.

Neerslag

Februari is gemiddeld genomen een relatief droge maand: de normale maandtotalen variëren tussen 40 mm in het westen van het land en 125 mm op de toppen van de Ardennen. In Ukkel valt in deze maand gemiddeld 63,1 mm neerslag. In 2002 bereikte het maandtotaal in Brussel-Ukkel een recordwaarde van 167,8 mm, terwijl er in 1890 slechts 5,4 mm viel.

Een van de hoogste dagtotalen voor deze periode van het jaar werd in Botrange (Weismes) gemeten op 1 februari 1953 met maar liefst 116,9 mm neerslag, die enkel uit sneeuw bestond!

Zeer droge periodes komen ook voor: in 2003 bleef het in Ukkel droog van de 8^ste tot en met de 27^ste.

Tijdens de maand februari valt er gemiddeld gezien de meeste sneeuw: in Ukkel tellen we gemiddeld 5,1 dagen waarop de neerslag geheel of gedeeltelijk uit sneeuw bestaat. Toch komen er hier ook sneeuwloze februarimaanden voor: dit was het geval in 1914, 1920, 1921, 1939, 1945, 1959, 1972, 1975, 1980, 1982, 1995, 1997, 2008, 2011 en 2014. Daartegenover staat dat de sneeuwlaag op 10 februari 1902 hier een recorddikte bereikte van 35 cm.

Op 9 februari 1953 lag er in de Hoge Venen 1,15 meter sneeuw, de dikste sneeuwlaag die ooit officieel werd gemeten in België. Een andere opvallende waarde is die van 1952, wanneer er in Botrange (Weismes) de hele maand een sneeuwlaag van minimum 50 cm bleef liggen. Ook aan de kust kan er veel sneeuw blijven liggen: op 16 februari 1956 werd er een sneeuwdikte van 23 cm gemeten in Middelkerke.

Andere variabelen en fenomenen

Gemiddeld komen er deze maand 4,2 onweersdagen voor in het land.

De normale waarde voor de zonneschijnduur tijdens de maand februari bedraagt voor Ukkel 76,6 uur. In 1975 scheen de zon hier gedurende 157,0 uur. 2010 telde hier dan weer maar 28,9 uren zonneschijn.

Ook tijdens deze wintermaand kunnen er nog hevige stormen woeden. Zoals die van 1990, toen een opeenvolging van stormen overal in het land veel schade aanrichtte: de 26^ste bereikten de maximale windstoten snelheden tot 159 km/u in Bierset (Grâce-Hollogne) en de 28^ste bereikten de windstoten hier snelheden tot 151 km/u. Een andere opmerkelijke storm, vooral door de aanwezigheid van een springtij, was die van 1953, die zware overstromingen veroorzaakte aan de kust en in de polders.

Op 25 februari 1989 bedroeg de luchtdruk te Ukkel maar 956,8 hPa (luchtdruk, herleid tot op zeeniveau), de laagste waarde die hier ooit werd gemeten.