2002-2005

In België was het jaar 2005, gebaseerd op de waarnemingen van Ukkel, opmerkelijk als gevolg van de « zéér uitzonderlijk » lage gemiddelde windsnelheid, de « uitzonderlijk » hoge gemiddelde atmosferische luchtdruk en de « zéér abnormaal » hoge gemiddelde jaartemperatuur. (zie tabellen 1 en 2). Opmerkelijk was eveneens het « abnormaal » hoge aantal hittedagen (maximumtemperatuur hoger dan of gelijk aan 30°C). Anderzijds waren de waarden van de zonneschijnduur, het neerslagtotaal en de neerslagfrequentie « normaal ».

De winter 2005 (van december 2004 tot februari 2005, zie figuur 1) was over 't algemeen zacht en normaal nat. Wat de temperaturen betrof werd deze winter gekenmerkt door afwisselend warme en koude perioden, met een zéér zachte periode tijdens de eerste twee decades van januari en tijdens de eerste helft van de maand februari. Tijdens de tweede helft van februari daarentegen, hadden we te maken met winterse weersomstandigheden. Deze winter was bovendien zonnig : met 29 uur meer zonneschijn dan normaal kon deze waarde als « abnormaal » hoog worden beschouwd.

Globaal beschouwd was de lente (van maart tot mei, zie de figuur 2) relatief zacht. De winterse weersomstandigheden die zich op het einde van de winterperiode manifesteerden bleven aanwezig tijdens de eerste decade van de maand maart. De rest van de maand was opmerkelijk zacht. Nochtans werd deze lente gekenmerkt door een « abnormaal » lage zonneschijnduur. Te Ukkel registreerde men 393 h zonneschijn, terwijl de normale waarde 477 h bedraagt.

De zomer 2005 (van juni tot augustus, zie de figuur 3) werd gekarakteriseerd door een « zéér abnormaal » hoge temperatuur. Deze hoge waarden waren vooral opmerkelijk tijdens de maand juni, waar wij tussen de 18e en de 25ste een hittegolf meemaakten. (minimum vijf opeenvolgende dagen met maxima hoger dan 25°C waarvan 3 dagen met maxima hoger dan 30°C). De twee andere zomermaanden waren normaal wat de temperaturen betrof.

Een droogteperiode manifesteerde zich einde juni als gevolg van een periode met relatief weinig neerslag tussen 21 mei en 27 juni. De normale waarde van het neerslagtotaal van de maand juni was uitsluitend te danken aan de neerslag van 29 juni. Op die dag deden zich hevige onweders vergezeld van zware hagelbuien voor, hoofdzakelijk in de streek tussen Kortrijk en Gent.

De neerslaghoeveelheden van deze zomer waren zéér variabel van regio tot regio als gevolg van enkele onweersdagen. De onweders van 3 juli troffen vooral Vlaanderen en het Doornikse. Lokaal viel er meer dan 100 mm in minder dan de 24 h, vooral in de streek van Roeselare en Boezinge. De onweders van 29 juli lagen aan de basis van bijzonder overvloedige neerslag in de streek van Brussel en Luik. De onweders van 19 en 20 augustus alsook deze van 10 en 11 september veroorzaakten eveneens lokaal zéér overvloedige en intense neerslag.

De herfst 2005 (van september tot november, zie de figuur 4) was « zéér uitzonderlijk » zacht. De eerste decade van de maand september was bijzonder warm met een gemiddelde temperatuur die met een recordwaarde van 20,5°C de waarde van 1911 evenaarde. Na twee, meer normale decades, keerde de zachte temperaturen terug tijdens de maand oktober met waarden die ongeveer 3°C hoger waren dan normaal. Alleen de maanden oktober van 1921, 1995 en 2001 waren nog warmer met respectievelijk 14.0°C, 13.7°C en 14.4°C.

De figuren 5 toten met 8 tonen respectievelijk de maandelijkse waarden van de gemiddelde temperatuur, de zonneschijnduur, het neerslagtotaal en het aantal neerslagdagen van het jaar 2005. In deze figuren zijn eveneens de normale maandwaarden en de uiterste waargenomen waarden weergegeven sinds het begin van de waarnemingen van de desbetreffende parameter.

Conclusie : de hoge gemiddelde waarde van de atmosferische luchtdruk en als gevolg hiervan de lage gemiddelde windsnelheid waren de meest opvallende klimatologische parameters van dit jaar. Zoals figuur 5 duidelijk aantoont, werd 2005 vooral gekenmerkt door quasi aanhoudend zachte temperaturen.