De snelle toename in zonnepanelen op daken verandert de manier waarop elektriciteit in stedelijke omgevingen over de hele wereld wordt opgewekt. Een nieuwe studie trekt aan de alarmbel over een onverwacht gevolg: deze panelen zouden de hogere temperaturen in steden overdag kunnen versterken. Het KMI droeg bij aan de studie die in Nature Cities werd gepubliceerd om het effect in Brussel te onderzoeken. De studie toont aan dat zonnepanelen op daken weliswaar helpen bij het opwekken van groene energie, maar dat ze overdag ook kunnen bijdragen aan de stijgende temperaturen in steden.

Het onderzoek werd eerst in Kolkata, India uitgevoerd en toonde aan dat zonnepanelen op daken de dagtemperaturen in steden met 1,5°C kunnen verhogen tijdens hittegolven. De warmte die wordt gegenereerd tussen de panelen en het dakoppervlak zou het stedelijk hitte-eilandeffect versterken, waardoor steden die al kreunen onder de hitte, nog zwaarder belast zouden worden. De onderzoekers ontdekten echter ook een potentieel voordeel 's nachts: de panelen kunnen helpen om de stad af te koelen door de temperaturen met 0,6°C te verlagen.

De simulaties van de klimaatmodellen toonden ook aan dat de warmte die vrijkomt door zonnepanelen lokale weerpatronen kan veranderen en zelfs de komst van een verkoelende zeebries kan vertragen. Deze warmte zorgt voor meer luchtbewegingen op lagere niveaus, waardoor de globale grenslaag met meer dan 600 meter wordt verhoogd, wat de luchtkwaliteit zou kunnen verbeteren door vervuiling van de grond weg te halen.

Om een wereldwijde context te bieden, werden de resultaten van Kolkata met gegevens uit Sydney, Austin, Athene en Brussel vergeleken, die allemaal vergelijkbare trends laten zien. Een beoordeling van 30 andere casestudies van over de hele wereld bevestigde dat zonne-installaties op daken een onbedoelde invloed kunnen hebben op de temperatuur in steden.

Het is belangrijk om in gedachten te houden dat deze studie gebaseerd is op een simulatie van stedelijke omstandigheden. Er werd verondersteld dat alle huizen een plat dak hebben dat uitgerust is met zonnepanelen. Het geeft dus een eenvoudigere weergave dan de werkelijkheid in de bestudeerde steden weer.

Het doel van deze studie is ook niet om te waarschuwen tegen zonnepanelen of om het gebruik ervan af te raden. Zoals duidelijk in de studie wordt uitgelegd, bieden zonnepanelen ook voordelen dankzij het opwekken van groene stroom, waardoor bijvoorbeeld het verbruik van fossiele brandstoffen en dus de uitstoot van broeikasgassen kan verminderen. Op deze manier dragen zonnepanelen bij om verdere klimaatopwarming tegen te gaan.

Nu steden over de hele wereld worden geconfronteerd met de uitdagingen van toenemende hitte, werpt dit onderzoek nieuw licht op de zoektocht naar een evenwicht tussen de dringende behoefte aan groene energie en de onbedoelde effecten van zonnepanelen op het klimaat. Nu het aandeel aan zonne-energie snel blijft groeien, is het essentieel dat we manieren vinden om deze potentiële effecten op hitte te beperken zodat onze steden bewoonbaar en duurzaam blijven.