Vorige zomer op 14 en 15 juli 2021 zorgde een depressie boven Duitsland voor heel hevige neerslag in het oosten van België met catastrofale overstromingen tot gevolg.
Sindsdien, precies één jaar geleden, draagt het KMI bij tot een verbeterde samenwerking met de betrokken actoren, tot een meer efficiënte en duurzame uitwisseling van gegevens en tot onderzoeksinitiatieven omtrent extreme neerslag.
Versterkte samenwerking met crisiscentra en hydrologische diensten
Het KMI nam, met de steun van het Kabinet van Staatssecretaris Thomas Dermine, het initiatief om de Belgische provinciegouverneurs te bezoeken, alsook de crisiscentra en de hydrologische diensten. Deze bezoeken beoogden om acties te definiëren voor een verbeterde samenwerking.
“In navolging van deze bezoeken werden de contacten met de gouverneurs en de veiligheidscellen van de provincies opgevoerd. », aldus David Dehenauw, Hoofd van de dienst Voorspellingen.
Het KMI ligt tevens mee aan de basis van de Waalse videocel “Celex”, dat onder leiding van het Waalse Crisiscentrum, meteorologen, hydrologen, ambtenaren en hulpdiensten snel online kan samenroepen om te communiceren over mogelijk noodweer dat tot overstromingen kan leiden. Ook aan Vlaamse zijde werden dergelijke overlegmomenten ingevoerd via de zogenaamde ‘Bijzonder nood- en interventieplannen’ van provincies. Indien meerdere provincies getroffen dreigen te worden, wordt het overleg gecoördineerd door het Nationaal Crisiscentrum en dit voorafgaand, tijdens en na de crisis.
Efficiënte en duurzame uitwisseling van informatie en gegevens
Het KMI nam deel aan alle onderzoeken na de ramp, beantwoordde alle vragen van media en het publiek, formuleerde aanbevelingen voor de Commissie Overstromingen van het Waalse Parlement en maakte werk van hun aanbevelingen.
Bovendien gaf het KMI opleidingen aan ambtenaren van gemeenten en provincies zodat ze beter de KMI-voorspellingen en waarschuwingen begrijpen en ze op zijn beurt correct kunnen gebruiken voor belangrijke beslissingen tijdens crisissituaties.
Verder werd de bestaande samenwerkingsovereenkomst tussen het KMI en het Waalse Gewest gevoelig uitgebreid waarbij de nadruk ligt op voorspellingen van zware neerslag. Deze overeenkomst stelt de uitwisseling van neerslagwaarnemingen en expertise centraal. Op basis van verschillende weermodellen stelt het KMI eveneens 10-daagse neerslagvoorspellingen voor Wallonië ter beschikking en expertise omtrent probabilistische voorspellingen. De uitwisseling van deze neerslaggegevens en expertise dragen onder meer bij tot een verbetering van de ruimtelijke weergave van de dagelijkse KMI-waarnemingen en, wat de Regio betreft, tot verbeterde hydrologische verwachtingen die informatie omtrent de onderzekerheden omvatten.
Wat betreft de KMI-waarschuwingen wordt naast een overzicht van de te verwachte neerslag per provincie, nu ook op de KMI-website voor iedere Belgische gemeente informatie gegeven over de terugkeerperioden bij extreme neerslag. Deze informatie geeft een indicatie van het uitzonderlijke karakter van de neerslag, bijvoorbeeld een neerslaghoeveelheid dat 1 keer voorkomt per 100 jaar.
Tot slot stelt het KMI meer overzichtelijke weerkaarten ter beschikking aan de crisiscentra.
Onderzoeksinitiatieven omtrent extreme neerslag
In de context van verschillende nationale en internationale onderzoeksprojecten, voerden KMI-wetenschappers het voorbije jaar verder en uitgebreid onderzoek naar neerslagvoorspellingen en naar de invloed van klimaatverandering op extreme (neerslag)gebeurtenissen.
Zo heeft het KMI in samenwerking met de KULeuven in het kader van het FED-tWIN onderzoeksprogramma van belspo recent een belangrijk onderzoeksmandaat in het domein van neerslagvoorspellingen verkregen.
“Naast het verbeteren van de lokale neerslagvoorspellingen, wensen we ook de impact van extreme neerslag beter te kunnen inschatten.”, vertelt Professor Lesley De Cruz die meewerkte aan het mandaatvoorstel.
KMI-wetenschappers zetten hun onderzoek naar extreme weerfenomenen en in het bijzonder extreme neerslag verder. Deze belangrijke expertise van het KMI droeg vorig jaar bij aan de internationale studie die de link legde tussen de klimaatverandering en de hevige regenval van vorige zomer. In de context van deze attributiestudie vonden eveneens uitwisselingen van ervaringen en kennis plaats tussen wetenschappers van het KMI en van het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut.