Nieuwsbrief
Satellietbeelden helpen vulkanologisch onderzoek
Op 22 mei 2021 werden waarnemers verrast door de uitbarsting van de vulkaan Nyiragongo in de Democratische Republiek Congo omdat deze niet de gebruikelijke waarschuwingssignalen vertoonde. Een onderzoek onder leiding van Delphine Smittarello van het ‘European Center for Geodynamics and Seismology’ in samenwerking met vele wetenschappers, waaronder onze KMI-collega Pierre de Buyl, resulteerde in een interdisciplinaire analyse van het mechanisme dat schuilgaat achter de uitbarsting.
De vulkaan Nyiragongo in de Democratische Republiek Congo.
Uitbarstingen van de vulkaan Nyiragongo werden tijdens de hele 20e eeuw waargenomen (vulkaanactiviteit voor 1882 is slecht gekend). Bij de recente uitbarstingen van deze vulkaan in 1977 en 2002, gingen seismische gebeurtenissen vooraf aan de uitbarsting. Een netwerk van seismische sensoren gekoppeld aan satellietnavigatie dat de grondverplaatsingen meet, bewaakt de vulkaanacitviteit.
Om de dynamiek van deze ongewone uitbarsting te begrijpen, coördineerde Delphine Smittarello een interdisciplinair onderzoek samen met wetenschappers van 26 Europese, Afrikaanse en Amerikaanse instellingen. De dienst van het KMI die verantwoordelijk is voor de satellietbeelden heeft een jarenlange expertise in weersatellieten, die de aarde in een tiental spectrale banden waarnemen en meerdere keren per uur een volledig beeld van Europa oplevert. Deze satellietgegevens, waaronder het zichtbaar en infrarood licht, worden op continue basis verwerkt om te gebruiken door onze meteorologen in het weerbureau, maar ook om het klimaat te bestuderen, meerbepaald voor het meten van de stralingsbalans van de aarde.
De vulkaan Nyiragongo in de Democratische Republiek Congo.
Onze collega's Nicolas Theys en Hugues Brenot van het Belgisch Instituut voor Ruimte-Aeronomie dragen bij tot het monitoren van de atmosfeer, onder meer via de gegevens van meteorologische satellieten die de dienst voor satellietbeeldverwerking van het KMI ontvangt en verwerkt. Het resultaat van dit werk, de vulkanische as-index, maakt deel uit van de interdisciplinaire studie "Precursor-free eruption triggered by edifice rupture at Nyiragongo volcano". Door het gebied van de vulkaan in een straal van 15 km te analyseren, kenmerkt deze vulkanische as-index de activiteit na de uitbarsting. Door verschillende monitoringstechnieken te combineren en rekening te houden met een uitbarstingsmechanisme zonder voorgaande seismische activiteit, is het de bedoeling om uitbarstingen in de toekomst zo snel mogelijk te identificeren.
